Κρυοσυντήρηση (Κατάψυξη) Ωαρίων – Διατήρηση Γονιμότητας
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει προκαλέσει την καθυστερημένη έναρξη προσπάθειας για δημιουργία οικογένειας. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι η γονιμότητα της γυναίκας αρχίζει να φθίνει μετά την ηλικία των 35 ετών. Ενδεικτικά, αναφέρεται πως ενώ η πιθανότητα σύλληψης για μία γυναίκα 25 ετών ανέρχεται περίπου στο 25%, το ποσοστό αυτό κατακρημνίζεται στο 15% στην ηλικία των 36 και μόλις στο 5% στην ηλικία των 431!. Η σημαντική αυτή μείωση της γονιμότητας δυσχεραίνει τις προσπάθειες των γυναικών να συλλάβουν φυσιολογικά και οδηγεί ολοένα και περισσότερα ζευγάρια στην λύση της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Ωστόσο, ακόμα και στα πιο εξειδικευμένα κέντρα, η λήψη του κατάλληλου αριθμού ωαρίων μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολη όταν ξεκινήσει η πτώση της γονιμότητας, γεγονός που οδηγεί τους υποψήφιους γονείς σε αλλεπάλληλες απόπειρες εξωσωματικής, υψηλή οικονομική και συναισθηματική επιβάρυνση και απογοήτευση, ώστε η επιλογή του δανεισμού ωαρίων να αποτελεί τελικά μονόδρομο.
Τα τελευταία χρόνια μία νέα τεχνική έχει αρχίσει να εφαρμόζεται με τεράστια επιτυχία σε γυναίκες οι οποίες επιθυμούν τη διατήρηση της γονιμότητας τους. Τον Οκτώβριο του 2012, η Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ASRM) ανακοίνωσε ότι πλέον η κρυοσυντήρηση ωαρίων δε θεωρείται πειραματική διαδικασία αλλά θεραπεία ρουτίνας. Η μέθοδος αυτή ξεκίνησε να εφαρμόζεται σε γυναίκες οι οποίες έπρεπε να υποβληθούν σε θεραπείες που θα έβλαπταν τη γονιμότητα τους, όπως οι αντινεοπλασματικές θεραπείες (χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία), με στόχο την δυνατότητα σύλληψης στο μέλλον. Πλέον, η κρυοσυντήρηση ωαρίων εφαρμόζεται ευρύτερα, αφού για λόγους σπουδών, καριέρας, μη εύρεσης κατάλληλου συντρόφου κτλ, πολλές γυναίκες αναβάλλουν σημαντικά τις προσπάθειες τεκνοποίησης. Η νέα αυτή τεχνική, απαλλάσσει τις γυναίκες από το συνηθισμένο άγχος ότι «εξαντλείται ο χρόνος» και τους προσφέρει την ευκαιρία να πάρουν σωστές αποφάσεις για την επαγγελματική και προσωπική τους ζωή, χωρίς να στερηθούν το δώρο της μητρότητας.
Τι περιλαμβάνει η διαδικασία;
Η κατάψυξη ωαρίων είναι ουσιαστικά σαν το πρώτο μέρος της διαδικασίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Πραγματοποιείται δηλαδή διέγερση των ωοθηκών με φαρμακευτική αγωγή, που διαρκεί συνήθως 10-12 ημέρες και παρακολουθείται με υπερηχογραφήματα και εξετάσεις αίματος (έλεγχος ορμονών). Την κατάλληλη στιγμή προγραμματίζεται η ωοληψία. Κατόπιν, τα ωάρια προετοιμάζονται από τους εμβρυολόγους, καταψύχονται και μένουν κατεψυγμένα μέχρι η γυναίκα να αποφασίσει να τα χρησιμοποιήσει για να μείνει έγκυος.
Πότε πρέπει να γίνει η κατάψυξη;
Εδώ ισχύει το «όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα». Η ASRM θέτει ως όριο τα 38 έτη, πάντα μετά από λεπτομερή εκτίμηση της υγείας και της αναπαραγωγικής ικανότητας της γυναίκας με βάση το ιατρικό ιστορικό της (ορμονικό προφίλ, διάγνωση άλλων προβλημάτων υγείας, λήψη φαρμάκων κλπ). Αν μια γυναίκα καταψύξει ωάρια στα 35 της και αποφασίσει να μείνει έγκυος με αυτά στα 42, τότε η αναπαραγωγική της ηλικία είναι τα 35, όχι τα 42. Με λίγα λόγια, η μέθοδος αυτή «παγώνει το χρόνο». Το πιο συχνό λάθος των γυναικών όμως, είναι ότι το αποφασίζουν όταν είναι ήδη αργά, καθώς μια γυναίκα που θα καταψύξει ωάρια σε ηλικία άνω των 40 ετών, δε θα έχει τα ίδια αποτελέσματα με μία νεότερη.
Είναι ακριβή;
Το κόστος της διαδικασίας είναι περίπου όσο και ενός κύκλου εξωσωματικής, συνυπολογίζοντας και το κόστος των φαρμάκων. Υπάρχει ωστόσο και ετήσιο κόστος κρυοσυντήρησης.
Πού γίνεται;
Οι γυναίκες που ενδιαφέρονται για κρυοσυντήρηση ωαρίων θα πρέπει να απευθύνονται σε εξειδικευμένα κέντρα με ειδικούς επαγγελματίες και πιστοποιημένες μεθόδους κατάψυξης και κρυοσυντήρησης. Εκεί, ο ειδικός ιατρός θα αξιολογήσει και θα τις ενημερώσει πλήρως για την δυνατότητα κατάψυξης των ωαρίων τους, καθώς και για την ακριβή αγωγή και διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθηθεί.
- American Society of Reproductive Medicine (2013). Optimizing Natural Fertility: a committee opinion. Fertilization Sterility. 100(3), 631-637.